“Het wordt chaotisch in m’n hoofd door te veel opdrachten die ik krijg via de mail. Hierdoor heb ik het gevoel na een dag of week werk dat ik mijn werk niet goed doe en onvoldoende presteer. Daardoor ervaar ik ontevredenheid en met name angst dat ik word afgewezen op mijn werk” antwoordde Erik. Dit was zijn antwoord op mijn vraag: “waar loop jij tegenaan in je werk?”.
Het is één van de vele reacties die ik krijg van professionals die last hebben van overprikkeling. Erik werkt in een kantoortuin en wordt snel afgeleid door bellende, voorbij wandelende en pratende collega’s. Hierdoor laat hij zich uit zijn werk halen en raakt dan het overzicht kwijt over zijn werk. “Als ik dan ook nog ‘onverwacht’ opdrachten ontvang zoals uitzoekwerk, krijg ik last van stress”. Hij ervaart een gebrek aan overzicht en onduidelijkheid over wat, hoe en wanneer dingen gedaan moet worden.
Structurele overprikkeling, gebrek aan overzicht en moeite hebben met communiceren komt bij heel veel mensen voor. Het is niet raar. Het is menselijk. In een maatschappij die voortduwt en op prestatie is ingesteld wordt veel van mensen gevraagd. Met daarnaast een tekort aan rust, ontspanning en een gezond leefklimaat, hebben we weinig reserve om onszelf op te vangen tijdens drukke dagen. Toch, zijn dit symptomen die vaak in verband gebracht worden met Autisme. Er zijn allerlei vormen binnen Autisme maar de gemene deler is dat mensen met Autisme informatie verwerken op een bepaalde manier. Deze groep heeft behoefte aan duidelijkheid en nemen zaken vaak heel letterlijk. Ze communiceren vaak op een zakelijke manier zonder franje en zijn veelal kort en bondig. Autisme op de werkvloer is vaak onzichtbaar, niet herkenbaar en daardoor een lastig iets.
Erik vertoonde ook behoorlijk wat Autistisch gedrag en had daar zelf last van. We hebben echter niet over Autisme gesproken. Hij was vooral op zoek naar praktische handvatten voor het plannen en organiseren van zijn werk. Hij was zeer gemotiveerd, klaar de handen uit de mouwen te steken en heel leergierig. Erik vroeg bij aanvang: “Wat kan ik verbeteren aan mijn planning ten aanzien van de hoeveelheid werk wat ik afkrijg in een week en hoe krijg ik een betere effectiviteit?”
In een aantal korte, praktische sessies op zijn eigen werkplek hebben we zijn werk stap voor stap doorgelopen en gekeken hoe hij overzicht kon creëren in zijn dagelijkse werkzaamheden, mail en ad hoc klusjes. Ook heeft hij de stapels dossiers op zijn bureau, de mailbox en de digitale agenda aangepakt. Hij kreeg nieuwe inzichten over zijn werkwijze en onbewuste gedragingen. Hij ontdekte hoe hij zijn werk en zichzelf beter kon organiseren en kreeg grip op de werkstroom. Hij ging de vragen en opdrachten van klanten en collega’s anders ervaren en dit vormde geen bedreiging meer en creëerde niet langer onrust in zichzelf.
Overprikkeling, gebrek aan overzicht en behoefte aan duidelijkheid vragen erom logisch te gaan handelen. Met of zonder Autisme. In concrete stappen is het mogelijk een werksituatie vorm te geven die de randvoorwaarden in zich hebben prettiger en efficiënter te werken. Je kunt leren om te gaan met overprikkeling. Je kunt handvatten krijgen beter te functioneren in een hectische omgeving.
Onlangs sprak ik Erik weer. Vol enthousiasme en trots vertelde hij: “Het gaat heel goed met mijn werk. Ik werk met een duidelijke planning, heb controle over mijn mail en zit lekker in mijn vel.” Hij heeft geen last meer van onrust in zijn hoofd op zijn werk en krijgt de beoordelingen die hij wenst. Hij voelt zich onderdeel van de rest van het bedrijf en is meer op zijn gemak dan ooit.
Wil je zelf praktisch aan de slag en jouw werkwijze verbeteren of ken je een collega die daar baat bij heeft? Laat dan van je horen.
Door Germo Bekendam.