Door: Vincent Wiering
Als je leert omgaan met autisme als ‘rugzak’ is dat uiteraard een goed teken. Toch blijft het bewaken van je (energie)grenzen wel een uitdaging. Hoe kun je weer goed genoeg op de rem trappen als het te veel word? Het is een uitdaging waar ik meerdere keren per jaar nog tegenaan loop.
Zit ik in de flow van een periode, dan kom ik met een hoop adrenaline er wel doorheen. Waar ik dan geen rekening mee kan (of wil) houden is de afterburn die er komt. Na een drukke en vaak leuke periode krijg ik altijd de rekening later gepresenteerd. Dit komt erop neer dat ik een moment kan hebben waarop ik mij heel moe en futloos voel. Ben dan tegen mijn omgeving kortaf en zal sneller kribbig reageren. Mijn bovengrens qua acceptatie is dan veel sneller bereikt.
Hoe weet ik dat dan en kan ik er rekening mee houden?
Het lastige is dat ik het niet aan voel komen. Doordat ik in de vaart der volkeren een hele tijd gewoon door kan kachelen voelt het op dat moment allemaal goed. Zodra de druk van de ketel af is en de drukke periode voorbij is, merk ik dat ik dan soms best uitgeblust kan zijn. Het voelt dan net alsof ik met vertraging de drukte aan het verwerken ben geweest. De vermoeidheid merk ik dus achteraf pas zodra de situatie weer tot rust is gekomen. Tijdens een drukke of stressvolle periode kan het voor mijzelf goed voelen. Alsof het geen of minimale moeite kost.
Wat probeer ik daar inmiddels aan te doen?
Als ik weet dat er een drukke periode komt probeer ik ook weken en weekenden in te bouwen waarin ik zo min mogelijk doe. Alleen ontspannen een stukje hardlopen en het huishouden, maar verder zoveel als mogelijk relaxt op de bank hangen en een film of serie bekijken. Even mijn geest resetten en tot rust komen. Het heeft een lange periode gekost om dit ook echt te kunnen. Als ik lang genoeg eigenlijk in het rood door blijf racen is ook die rustperiode niet lang genoeg meer voor mij. Mijn hersenen en lijf blijven dan gewoon in de jaagmodus hangen terwijl ik eigenlijk dan bij zou willen komen. Ik begin nieuwe weken dan eigenlijk iedere keer onder de 100 procent.
Hoe gaat dat inmiddels?
Langzaam maar zeker kan ik mijzelf beter op pauze zetten en bewust afwegingen maken. Is het wel handig nog een activiteit erbij te doen? Neem ik dan niet te veel hooi op mijn vork? Die weekenden om even te ‘detoxen’ zijn voor mij steeds belangrijker omdat ik steeds meer aan kan. Daardoor ben ik al snel geneigd om mijzelf voorbij te rennen. Daar kom ik altijd pas achter als het te laat is. Dit proces zal nog wel jaren kosten en waarschijnlijk nog een hoop aanpassen aan een veranderde situatie. Met de verbetering van de omgang met mijn autisme komt meteen een luxeprobleem. Je kunt en wilt meer en moet dan keuzes gaan maken. Soms betekent dit dat ik ook dingen moet laten lopen die ik eigenlijk heel leuk zou vinden. Doe ik dat niet, dan zal ik geheid energie te kort komen voor de andere leuke dingen of in het dagelijks leven de rekening gepresenteerd krijgen. Een weekend is dan niet genoeg om de batterij weer opgeladen te krijgen. Door duidelijk op een rij te zetten wat ik in een komende periode voor mijn kiezen krijg (inclusief datum) kan ik inschatten of het verstandig is.
Waar kun je op letten?
- Zet voor jezelf op een rijtje wat je de komende periode gaat doen.
- Heb ik voldoende ruimte om te ontspannen in die periode?
- Kan ik wel genoeg genieten of word het te onrustig en vermoeiend?
- Weegt de inspanning op tegen het eindresultaat? (bijvoorbeeld bij een reis)
- Wat heb ik verder aan inspannende dingen rond die periode?
- Heb ik op reis ook wel een ‘zen’ dagje ingebouwd zonder planning?
- Heb ik een duidelijk overzicht op de kalender wat er allemaal gaat spelen binnenkort?
Hoe bewaak jij zelf je energie?
Precies mijn verhaal! Goed verwoord!
Annemie
Mooi en eerlijk verhaal Vincent!
Deze tips ga ik aan mijn zoon geven. Dank je wel voor het delen.
Ik vind dit een heel herkenbaar verhaal! Ook ik moet op mijn grenzen (leren) letten en ga daar regelmatig toch overheen. Dan krijg ik ook de rekening daarna pas gepresenteerd. Ik heb al ontdekt, dat avondactiviteiten niets voor mij zijn. Aan het einde van de dag ben ik gewoon op, en dan nog ergens heen gaan is een te grote belasting. Ik trek me terug als mijn hoofd te vol is geworden door veel te veel prikkels, maar als dat niet kan ga ik bijvoorbeeld even weg bij de groep waar ik dan ben (bijvoorbeeld tijdens een etentje). Ik bezoek bijvoorbeeld uitgebreid het toilet waar ik ook even uitgebreid mijn handen ga wassen. Ik krijg dan even rust en daarna kan ik dan weer een poosje genieten van het samenzijn. Ik wens je sterkte met het vinden van de balans in jouw leven.