Sociaal karakter versus autisme

Door: Vincent Wiering

Ik weet al een aardige tijd van de rugzak genaamd ‘Syndroom van Asperger’ die aan mij hangt. Dat levert af en toe een best lastige tweestrijd op tussen mijn sociale karakter en het graag hebben van mensen om mij heen en tegelijkertijd het autisme.

In het verleden leerde ik die grens kennen door de situaties die je tegen komt. Ze leken leuk, maar veroorzaakten dan toch wel erg veel vermoeidheid. In het geval van bijvoorbeeld een schoolfeest of gymles kan dat best vervelend uitpakken. Ik kon daardoor al snel op een muurbloempje lijken terwijl ik daar zelf niet bewust voor koos. Op dat moment voelde het als een vertrouwde cocon waar ik in mijn eigen ‘rust’ kon zitten. Inmiddels kan ik veel meer aan. Ik loop met veel plezier marathons, kan op het werk veel meer onrustige situaties aan en heb de laatste jaren al vele mooie reizen gemaakt. Dat had ik vroeger nooit voor mogelijk gehouden. Daarnaast knoop ik met onbekende mensen veel sneller en makkelijker een gesprek aan.

Veel geluiden

Nu op 30-jarige leeftijd merk ik het ‘probleem’  van indrukken krijgen vooral in bijvoorbeeld een café. Wanneer het druk is hoor je veel mensen door elkaar heen praten. Veel mensen kunnen zich daar van afsluiten en focussen zich op de groep waar ze mee zijn. In mijn geval probeer ik alle signalen die ik binnen krijg te ontleden. Elk gesprek en elke stem analyseer ik op dat moment om voor mijzelf orde in de chaos te creëren. Mensen met autisme kunnen vaak geluid minder goed filteren in vergelijking met mensen zonder autisme. Dit veroorzaakt in sommige situaties dan overprikkeling. Ik krijg teveel informatie tegelijk binnen om te kunnen analyseren.

Het vervelende is dat tegelijkertijd mijn sociale karakter juist graag in dat soort situaties wil komen. Ik vind discussies geweldig en ook van smalltalk kan ik erg genieten. De hoeveelheid ‘externe’ prikkels die er binnen weten te komen zorgen er alleen voor dat ik mij niet kan focussen op het leuke deel en juist gefrustreerd raak door de wirwar.

Doen of niet doen?

Steeds grotere passies van mij zijn het bezoeken van voetbalwedstrijden en het maken van mooie reizen. Beide scenario’s waar redelijk wat obstakels bij zijn, waarmee iemand met autisme moeite kan hebben.

Met het reizen gaat het dan om bijvoorbeeld:

  • De drukte bij de douane. Het is daar vaak rumoerig en er gebeuren veel dingen door elkaar heen. Daarnaast weet ik dan niet hoe snel het gaat waardoor ik eeuwig in de drukte lijk te zitten.
  • Het boarden zelf. Het moment dat ik bij de gate ben en alle mensen tegelijk in het vliegtuig stappen. Daarna het instappen waardoor er relatief veel mensen op een kleine ruimte zitten die allemaal tegelijk hun stoel zoeken en handbagage opruimen.
  • De vlucht zelf waar je de controle compleet uit handen geeft. Ik heb dan helemaal geen invloed op de situatie waardoor dat erg stressvol kan zijn. Inmiddels weet ik dat een boek of tijdschrift dan heel goed werken.

Bij het voetbal is dat:

  • De drukte van mensen om mij heen
  • Het wachten in de rij voor de ingang waar veel mensen krap op elkaar staan

Omdat ik al lang dezelfde mensen om mij heen heb probeer ik mij te focussen op de ruwweg 10 mensen die ik goed ken en het spel. Van de meer dan 50.000 extra mensen, merk ik relatief weinig op dat moment dan.

Waarom ik het toch doe

Om te bepalen of ik iets wat eigenlijk te druk is of te veel onzekerheid heeft wel wil doen stel ik mijzelf altijd een paar vragen

  • Weegt het plezier op tegen de onrust?
  • Heb ik genoeg marge ingebouwd om te kunnen herstellen?
  • Heb ik de kans om mij af te sluiten van de drukte?

In het geval van voetbalwedstrijden is dat wat makkelijker omdat ik al jaren een vaste groep om mij heen heb. Daardoor heb ik ongeveer zes mensen waar ik mij op focus en het spel zelf. De drukte en rommeligheid van de overige 50.000 mensen kan ik dan beter afsluiten. Al die informatie komt natuurlijk wel binnen. Een manier die ik daarin gevonden heb, is door zodra ik thuis ben even ‘uit te razen’. Niet direct in die overdrive naar bed gaan, maar eerst even bijkomen met een boek, muziek of tv.

Bij vakanties kies ik er bewust voor zeer ruim van tevoren aanwezig te zijn op het vliegveld. Hierdoor valt de grootste druk rond de douane en het boarden weg. Ik kan de situatie en omgeving van tevoren dan alvast in mij opnemen. Als het even kan kies ik dan bijvoorbeeld ook een restaurant of bezienswaardigheid buiten het drukke centrum. Gewoon rustig op een bankje voor mij uit zitten staren kan mij dan volledig tot rust laten komen en de batterij weer opladen.

7 gedachten over “Sociaal karakter versus autisme”

  1. Zo herkenbaar! Goed dat je het zo open vertelt. Voor mij is het combineren van mijn sociale karakter en op tijd rust houden altijd een uitdaging. Net zoals jij focus ik me ook vooral op de mensen waar ik mee op pad ben, dan heb ik minder last van overprikkeling.

  2. Mooi omschreven Vin! Fijn dat je een kijkje in jouw wereld geeft. Zo creëer je ook begrip bij mensen die er niet of minder mee bekend zijn. Knap dat je voor jezelf een manier hebt gevonden om er mee om te gaan en de dingen te kunnen doen die jij leuk vindt. Ga zo door! Op naar je volgende mooie reis!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *